[Anonim]

KUTSAL KİTAP SÖZLÜĞÜ
(Sadece Kutsal Kitapta kelime sonlarında (*) işaretli olan kelimeleri içerir).

adak ekmekleri
Tapınma Çadırı’nda ve Yeruşalim’deki* tapınakta her Şabat Günü* Tanrı’ya adanan on iki ekmek (bkz. Lev.24:5-9). Ayrıca, “Tanrı’nın huzuruna konan ekmek” diye bilinir.

adanmış kişi
Kendisini belirli bir süre için Tanrı’ya adayan kişi. Kişi bu zaman içinde alkolden ve ölülere dokunmaktan sakınır, saçlarını uzatırdı. Bu sürenin sonunda Tanrı’ya sunular sunar ve saçlarını kestirirdi.
(bkz. Say.6:1- 21).

alfa
Grek alfabesinin ilk harfi olan alfa, başlangıç simgesi olarak kullanılır.

Antlaşma Sandığı
Önceleri İsrailliler’in Tapınma Çadırı’nda, daha sonraları tapınağın En Kutsal Yeri’nde* bulunan, On Buyruk’un yazılı olduğu taş levhalarla çeşitli kutsal eşyaların içinde korunduğu sandık. Sandık, “Bağışlanma Kapağı” ile örtülürdü (bkz. Çık.25:17-22; İbr.9:5).

Aramice
Antik çağda bugünkü Suriye’de oturan bir Sami halkının konuştuğu, Süryanice’ye benzeyen bir dil. Pers İmparatorluğu’nun resmi diliydi. Eski Antlaşma’da Ezr.4:8-6:18; 7:12-26; Dan.2:4-7:28 ve Yer.10:11 ayetleri Aramice yazıldı. İsa Mesih zamanında Yahudiler İbranice* yerine genellikle Aramice konuşurlardı.

Asya İli
Anadolu’nun bugünkü Ege bölgesi.

Aşera
Kenanlılar’ın ana tanrıçası. Aşera kimi yerlerde dikilen oymalı ağaç sütunlarla temsil edilirdi.

Aştoret
Astarte diye de bilinir. Kenanlılar’ın doğurganlık, aşk ve savaş tanrıçası.

ay
Eski İsrail’de yeni yıl ve ayların başlangıcı bugün kullandığımız takvimden farklıydı. Musa’nın kitaplarında iki ayrı takvime rastlıyoruz. Biri Mart/Nisan’da, öbürü Eylül/Ekim’de başlar. Bazı yerlerde hangi takvime uyulduğu pek belli değil. Kral Süleyman’dan itibaren (İ.Ö. 971-931) aşağıdaki takvimin kullanıldığı sanılıyor.

Aylar
İbranice adları
Türkçe karşılığı
1. ay
Aviv, Nisan
Mart-Nisan
2. ay
Ziv, İyyar
Nisan-Mayıs
3. ay
Sivan
Mayıs-Haziran
4. ay
Tammuz
Haziran-Temmuz
5. ay
Av
Temmuz-Ağustos
6. ay
Elul
Ağustos-Eylül
7. ay
Etanim, Tişri
Eylül-Ekim
8. ay
Bul, Markesvan
Ekim-Kasım
9. ay
Kislev
Kasım-Aralık
10. ay
Tevet
Aralık-Ocak
11. ay
Şevat
Ocak-Şubat
12. ay
Adar
Şubat-Mart

Baal
“Efendi” ya da “koca” anlamına gelen Baal, Kenanlılar’ın verimlilik ilahıydı.

Baalzevul
Bkz. Baalzevuv

Baalzevuv
“Sineklerin efendisi” anlamına gelen Baalzevuv, İsrailliler’in Baalzevul (Yüksek yerin tanrısı) adlı bir Filist ilahına taktıkları alaylı bir isimdi (bkz. 2Kr.1:1-6). Yeni Antlaşma’da geçen Baalzevul, Şeytan anlamında kullanılır.

Babil sürgünü
Babil Kralı Nebukadnessar, İ.Ö. 597 yılında Yahudiler’in başkenti Yeruşalim’i* ele geçirdi ve halkın ileri gelenlerini Babil’e götürdü. İ.Ö. 586 yılında kenti yıkarak halkı Babil’e sürdü. Yahudiler’in orada kaldıkları 70 yıllık dönem “Babil sürgünü” diye bilinir.
(bkz. 2Kr.24-25; 2Ta.36).

bilici
Eş anlamlı “hoze” ve “roe” İbranice sözcüklerin karşılığı olarak kullanılan bilici, sözcüğü sözcüğüne “gören” anlamına gelir. Bu terimler peygamberleri nitelemek için kullanılırdı (bkz. 1Sa.9:9).

bölge kralı
Grekçe “Tetrarhis”, Roma adına küçük bir bölge üzerinde yetkili kılınan krala verilen özel bir unvandır.
(Ayrıca bkz. Hirodes*.)

cüzam
İncil’de “cüzam” diye çevrilen sözcük birçok deri hastalığı için kullanılırdı.

çul ve kül
Çul, kıldan yapılmış kaba dokumadır. Eski çağlarda Yahudiler tövbe ya da yas işareti olarak çul giyer ve üzerlerine kül serperlerdi.

Davut Oğlu
İsa Mesih’in unvanlarından biri.

dillerle konuşmak
Kişinin bir dili Kutsal Ruh’un etkisiyle konuşması (bkz. Elç.2:4-13; 10:46; 19:6; 1Ko.12:8,28,30; 14:2-39).

din bilginleri
Yeni Antlaşma’da, Kutsal Yazılar’ı kopya etmek, yorumlamak ve öğretmekle uğraşan Yahudi din adamları anlamındadır.

efod
Ayrıntıları Çık.28 ve 39. bölümlerde anlatılan keten bir üst giysi. Halk Rab’bin isteğini öğrenmek için efodun göğüs kısmında bulunan Urim ve Tummim’e* başvururdu. Efod sözcüğü bazı yerlerde bir çeşit put olarak da kabul ediliyor
(örneğin Hak.8:27; 17:5; 18:14-20).

En Kutsal Yer
Önceleri Tapınma Çadırı’nda, sonraları da Yeruşalim’deki* tapınakta yer alan ve yalnız başkâhinin yılda bir kez girebildiği en kutsal bölme, iç oda.

Ferisiler
İsa Mesih döneminde dindar bir Yahudi mezhebi. Bu mezhep Kutsal Yasa’ya ve yüzyıllar boyu Yasa’ya dayandırılan dinsel kurallara sıkı sıkıya bağlıydı.

Fısıh
“Dokunmadan geçmek” anlamına gelen İbranice “Pasah” sözcüğünün karşılığıdır. İsrailliler Fısıh Bayramı’nda* Mısır’daki kölelikten kurtuluşlarını kutlarlar (bkz. Çık.12:13,27).

göğüslük
Başkâhinin efod* üzerine taktığı kare biçimindeki dokuma (Çık.28:15-16). Bu dokumaya iliştirilmiş on iki değerli taşın üzerine de İsrail’in on iki oymağının adları kazınmıştı. Bu sayede başkâhin En Kutsal Yer’e* her girdiğinde halkı Tanrı’nın huzuruna çıkarmış oluyordu.

Grekler
Grek törelerine göre yaşayan halklar. Rom.10:12; 1Ko.12:13; Gal.3:28’de Yahudi olmayanlar anlamına gelir.

haftanın ilk günü
Pazar günü.

Hazırlık Günü
Perşembe günbatımından Cuma günbatımına kadar olan süre; bu süre içinde Yahudiler, Şabat Günü* için hazırlık yaparlar.

Hirodes
Yeni Antlaşma’da beş ayrı kişinin adıdır:
1) Birincisi İ.Ö. 40 ile 4 yılları arasında Filistin’i Roma adına yöneten Büyük Hirodes’tir (bkz. Mat.2:1-
15). Büyük Hirodes öldüğünde krallığı üç oğlu arasında paylaşıldı: Yahudiye* ile Samiriye Hirodes Arhelas’a (İ.Ö. 4 – İ.S. 6), Celile ile Perea Hirodes Antipa’ya (İ.Ö. 4 – İ.S. 39) ve kuzeydoğu toprakları Filipus’a (İ.Ö. 4 – İ.S. 33/4) verildi.
2) Hirodes Arhelas’ın (bkz. Mat.2:22) kötü idaresinden ötürü Yahudiye ile Samiriye’nin yönetimi daha sonra bir Roma Valisi’ne verildi (İ.S. 6).
3) Tetrarhis (bölge kralı*) Hirodes diye de bilinen Hirodes Antipa, Peygamber Yahya’yı tutuklatıp öldürttü, İsa Mesih’i yargılanmak üzere Pontius Pilatus’a gönderdi
(bkz. Mat.14:1-12; Luk.23:7-12).
4) Büyük Hirodes’in torunlarından Kral I. Hirodes Agrippa, İ.S. 37 ile 44 yılları arasında Filistin’in çeşitli bölgelerini yönetti. 44 yılındaki ölümü Yeni Antlaşma’da kaydedilmiştir (bkz. Elç.12:20-23).
5) I. Hirodes Agrippa’nın oğlu olan II. Hirodes Agrippa, babasının krallığını İ.S. 48 yılında miras aldı. Pavlus’un duruşmasında bulunan bu Agrippa’ydı (bkz. Elç.25:13-26:32).

Hitit
Eski Antlaşma’da geçen Hitit adı iki farklı halkı tanımlıyor:
1) İsrailliler’in fethinden önce Kenan’da yaşayan halk (örneğin Yar.23:10);
2) Anadolu Hititleri’nin Güneydoğu Anadolu ve Suriye’de “Geç-Hitit” krallıklarını kurmuş olan torunları
(1Kr.10:29; 2Ta.1:17).
Bu halkların ilişki derecesi tam bilinmiyor.

hozana
Aramice* “Şimdi kurtar” anlamına gelen “hoşana” sözcüğü, Yeni Antlaşma’da Kurtarıcı İsa’yı selamlamak için kullanılıyor.

İbranice
İsrailliler’in dili. Yeni Antlaşma’da, İbranice’den söz edildiği bazı yerlerde bu dile benzeyen Aramice* kastedilir.

ihtiyar
Kilise* önderi. İhtiyar unvanı İsrail’de halkın ileri gelenleri için de kullanılırdı.

inanlılar topluluğu
Grekçe “ekklisia” sözcüğünün kök anlamı “topluluk” ya da “toplantı”dır. Eski Antlaşma’nın Grekçe çevirisi olan Septuaginta’da İsrail halkı için kullanıldı. Sonradan Hıristiyan topluluğu için teknik terim olup Yunanca’dan Türkçe’ye “kilise” şeklinde geçti. Elinizdeki çeviride bu sözcük, dünya çapındaki ya da belirli bir kentteki Hıristiyan topluluğundan söz ederken “kilise”; topluluk bireylerinin karşılıklı
davranışlarından, ilişkilerinden ve sorunlarından söz ederken “inanlılar topluluğu” ya da “topluluk” diye çevrilmiştir.

İnsanoğlu
Dan.7:13’te geçen ve İncil’de İsa Mesih’in kendisi için kullandığı unvan.

kâhin
Tanrı ile insanlar arasında aracılık yapan ve Tanrı’ya kurban sunmak gibi dinsel işlerle uğraşan görevli. Kâhinin büyücülük, falcılık, sihirbazlık, gaipten haber vermek gibi işlerle uğraşması söz konusu değildi. Bu uygulamalar Yas.18:9-14 ayetlerinde yasaklanmıştır.

kâse
Bazen büyük acı simgesi olarak kullanılır.
(bkz. Mat.20:22-23; 26:39-42; Mar.10:38-40; 14:36; Luk.22:41-44; Yu.18:11).

kaya tavşanı
Bilimsel açıdan “kır sıçanımsı” olarak adlandırılan bu otobur hayvan tavşan büyüklüğünde olup kayalık tepelerde yaşar.

Kefas
“Kaya” anlamına gelen Petrus adının Aramice’si*.

Keretliler’le Peletliler
Benaya komutasında olan ve Davut’u koruma birliğini oluşturan paralı askerler. Keretliler’in Giritli, Peletliler’inse Filistli olduğu sanılıyor.

Keruvlar
Kanatlı doğaüstü varlıklar ve bunların heykelleri.

Kızıldeniz
İbranice terim iki farklı coğrafi yer için kullanılıyor:
1) İsrailliler’in Mısır’dan çıkarken geçtiği deniz. Bu olayın Süveyş Körfezi’nin sonuna yakın bataklık bölgede geçtiği sanılıyor. Burası “Acı Göller” diye de bilinir.
2) Süveyş ve Akabe Körfezleri.

Kildaniler
Kuzey Arabistan’da yaşamış olan Sami ırkından yarı göçebe bir halk. Sonraları Güney Mezopotamya’nın Ur Kenti çevresine yerleştiler (Yar.11:28). Yeni-Babil İmparatorluğu’nu (İ.Ö. 626-539) yöneten krallar bu halktandı. Daniel Kitabı’nda “yıldızbilimciler” diye çevrilen “Kildaniler” sözcüğü İbranice’de ve Aramice’de* bir büyücü topluluğu anlamına da geliyor.

kilise
Bkz. inanlılar topluluğu.

kötü olan
Şeytan.

Kûş
1) Kûş adı genellikle Mısır’ın güneyindeki Asvan’dan bugünkü Hartum’a yakın olan Beyaz Nil ile Mavi Nil’in birleştiği yer arasında uzanan bölge için kullanılırdı.
2) Sadece Yar.2:13’te geçen Kûş adı ise Aden bahçesine yakın bir bölgeyi niteliyor.

kutsal kent
Yeruşalim*, Kudüs.

Kutsal Yasa
Tanrı’nın Peygamber Musa’ya verdiği yasalar dizisi.

Kutsal Yer
Önceleri Tapınma Çadırı’nda, sonraları da Yeruşalim’deki* tapınakta yer alan ve yalnız İsrailli kâhinlerin* girebildiği bölme. Tapınağın ikinci odası olan bu bölüme “ana bölüm” denilir. Kutsal Yer küçük harfle yazıldığı zaman Tapınma Çadırı’nı ya da tapınağın tümünü anlatır.

Levililer
İsrail’in on iki oymağından biri. Harun ve Harun’un soyundan gelen kâhinler bu oymaktandı. Levililer adı, bu kâhinlere tapınakta yardım eden görevliler için kullanılırdı (bkz. 1 Ta.23:28-32).

Livyatan
Kenan mitolojisinde de geçen bir çeşit deniz canavarı.

man
Tanrı’nın Mısır’dan çıkan İsrailliler’i çölde doyurmak için gökten gönderdiği yiyecek.
(bkz. Çık.16:13-36).

meshetmek
Eski Antlaşma’da kutsal bir amaçla kullanılacak bir eşyanın üzerine ya da yeni göreve atanacak bir kişinin başına zeytinyağı sürmek. Yeni Antlaşma’da “mesh” sözcüğü Tanrı’nın, Kutsal Ruhu’nu inanlılara verişini de kapsıyor
(bkz. Çık.30:22-29; 1Sa.10:1-10; 16:3; 24:6; 1Kr.19:5-16; Yşa.61:1-3; Elç.10:38; 1Yu.2:20,27).

Mesih
Mesih, “Meshedilmiş Olan” (Grekçe “Hristos”). Peygamberlerin geleceğini önceden haber verdikleri Kurtarıcı Kral İsa.

Mesih Karşıtı
1) Dünyanın son günlerinde İsa Mesih’e karşı koymak üzere Şeytan tarafından güçlendirilecek olan kötü kişi.
2) İsa Mesih’e karşı koyan kimse (1Yu.2:18-22, 4:3; 2Yu.7).

mezar
Yahudiler ölülerini kayadan oyulmuş mağaralarda gömerlerdi. Mağara, ağzına büyük bir taşın yuvarlanmasıyla kapatılırdı.

Millo
İbranice “dolmak” fiilinden türetilmiş ad. Toprağın düzeltilip engebeli yerleri doldurmasıyla oluşturulan alan olabilir.

Molek
Ammonlular’ın Molok, Milkom ya da Malkam diye de bilinen ilahı. Zaman zaman bu ilahın sözde öfkesini dindirmek için çocukları yakarak kurban ederlerdi. Kutsal Yasa bu çeşit uygulamaları yasaklıyor
(bkz. Lev.18:21, 20:2-5).

murdar
Dinsel açıdan kirli.

mür
İlaç ve parfüm olarak kullanılan değerli ve hoş kokulu bir yağ.

omega
Grek alfabesinin son harfi olan omega, sonu simgelemek için kullanılır.

Onbirler
Yahuda İskariot’un ölümünden sonra İsa Mesih’in elçileri bir süre “Onbirler” olarak anıldı. Yahuda’nın yerine Mattiya seçildikten sonra elçilerden tekrar “Onikiler” diye söz edilmeye başlandı.

Onikiler
İsa Mesih’in on iki elçisi (havarisi).

oruç
Belli bir süre yiyecekten içecekten kaçınmak. Kutsal Kitap’ta oruç için kesin bir süre belirtilmez; gece gündüz sürdürülebilir.

öteki uluslar
Yahudi olmayanlar.

para bozanlar
Putperestliğin işaretlerini taşıyan Roma parasını tapınak vergisini ödemekte kullanmak yasaktı. Onun için, bu parayı özel bir akçeyle değiştirmek gerekiyordu. Para bozan kişiler bu iş için fahiş ücretler alırdı.

perde
Yahudiler’in tapınağında, En Kutsal Yer’i* Kutsal Yer’den* ayıran perde.
(bkz. Çık.26:31-35; İbr.10:19-20).

Rabbî
Kutsal Yasa uzmanlarına verilen ve “Hocam” anlamına gelen Aramice* bir unvan.

Rab’bin Sofrası
Yeni Antlaşma’da İsa Mesih’in ölümünü anmak için yapılan tören (bkz. Mat.26:26-29; Mar.14:22-25; Luk.22:15-20; 1Ko.11:23-34).

Roma vatandaşı
Eski Roma imparatorluğunun sınırları içinde yaşayan herkes Roma vatandaşı değildi. Roma vatandaşı olmanın ayrıcalıkları arasında, dayak ve çarmıh gibi utanç verici cezalardan muaf tutulma, suçlamalar karşısında imparatora başvurabilme hakkı vardı. Doğuştan Romalı olmayan bir kişi bu vatandaşlığı, kölelikten özgür kılınarak, bir ödül olarak ya da parayla satın alarak elde edebilirdi.

saat
Eski çağlarda genellikle günbatımı, yeni bir günün başlangıcı sayılırdı. Gece, on iki saate ya da “nöbet” denen üçer veya dörder saatlik zaman dilimlerine bölünmüştü. Gündüz ise gün doğuşundan başlayarak on iki saate bölünmüştü. Örneğin, bu düzenlemeye göre (gündüz) altıncı saat = öğle vakti; dokuzuncu saat = saat 15:00, vb. Yeni Antlaşma’da belirtilen saatler bu sisteme göre düzenlenmişti. Ne var ki, bazı uzmanlara göre Yuhanna yazılarında bugünkü sisteme yakın bir sistem kullandı. Bu durumda onuncu saat sabah saat 10:00 olur
(bkz. Yu.1:39).

Sadukiler
Yahudilik’te akılcılığı savunan bir mezhep. Sadukiler, Eski Antlaşma’dan yalnız Musa’nın kitaplarını kabul eder, ölümden sonraki yaşam, diriliş, cennet, cehennem düşüncesine ve cin, melek gibi doğaüstü varlıklara inanmazlardı.

Samiriyeliler
Yahudiler’le öbür halkların karışımından oluşan, Yahudiye* ile Celile arasında yaşayan melez bir halk. Tektanrıcı oldukları halde Samiriyeliler, saf kan Yahudi olmadıklarından ve birtakım değişik dinsel görenekleri izlediklerinden Yahudilerce hor görülürdü.

satraplar
Pers Kralı adına geniş bölgeleri yöneten üst düzey valiler (İ.Ö. 6-4. yüzyıl arası).

Sela
Müzikte duruş ifade eden bir terim olduğu sanılıyor.

Sezar
Roma imparatorlarına verilen bir unvan. Kayser diye de bilinir.

Siyon
Yeruşalim* Kenti’nin kurulduğu tepelerden biri olan “Siyon” sözcüğü, mecazi anlamda “Tanrı’nın konutu”, “Tanrı’nın halkı” demektir. “Siyon kızı” ise “Yeruşalim halkı” anlamına gelir.

sunular
Levililer Kitabı’nda açıklanan sunular sistemi oldukça karmaşıktır. Beş temel sunu vardır.
Lev.1; 6:8-13; 8:18-21; 16:24
Gönüllü tapınma, günahları
bağışlatmak, Tanrı’ya bağlılık
göstermek

Tahıl sunusu
Lev.2; 6:14-23
Gönüllü tapınma, Tanrı’nın
lütfunu hatırlamak

Esenlik sunusu
Lev.3; 7:11-34
Gönüllü tapınma, şükran ve
paydaşlık

Günah sunusu
Lev.4:1-5:13; 6:24-30; 8:14-17;
16:3-22
Günaha karşılık zorunlu sunu,
günahları bağışlatmak, arınma

Suç sunusu
Lev.5:14-6:7; 7:1-6
Bedeli ödenmesi gereken
günahlara karşılık zorunlu sunu

sünnetli
İsrail halkı.

sünnetsiz
Kutsal Kitap’ta İsrail halkından olmayanlar.

sürüngen
İbranice sözcük fare, böcek gibi öteki kara hayvanlarını da kapsıyor. Buna benzer başka bir İbranice sözcük Levililer Kitabı’nda “küçük kara hayvanı” diye çevrildi (bkz. Lev.11:29-30).

Şabat Günü
İsrailliler’in dinlenme ve tapınma günü (Cuma günbatımından Cumartesi günbatımına dek sürer). Bkz. Çık.20:8-11; Yas.5:12-15.

Tanrı’dan korkanlar
İsa Mesih zamanında Yahudi soyundan olmayıp da Yahudi dinini benimsemiş ama sünnet olmamış kişiler.

Tanrı’nın Egemenliği
Bu terim, Tanrı’nın dünya üzerinde bir kral gibi egemenlik sürdüğünü anlatır. Mat.3:2-3 ve Luk.11:20’ye göre İsa’nın dünyaya gelişiyle başlamış olan bu egemenlik, yine Mat.24-25’e göre İsa’nın ikinci gelişinden sonra tümüyle gerçekleşecektir.

Tanrı’nın huzuruna konan ekmek
Bkz. adak ekmekleri.

Tofet
Yeruşalim* dışında Ben-Hinnom Vadisi’nde bir tapınma yeriydi. Burada halk ilah Molek’in* sözde öfkesini dindirmek için çocukları yakarak kurban ederdi.

topluluk
Bkz. inanlılar topluluğu.

tunç
İbranice ve Aramice’deki* ilgili sözcükler hem bakır hem tunç anlamına gelir. Bakır ısıya daha dayanıklıdır ve Çık.27:1-8’le 38:1-7’de açıklandığı gibi sunağın yapımında kullanılmış olabilir. Tunç daha serttir ve 1Sa.17:5’te belirtildiği gibi silah yapımında kullanılırdı.

tümen
İsa Mesih zamanında Roma ordusunun “lejyon” denilen ve yaklaşık 6 000 erden oluşan askeri birliği.

Urim ve Tummim
Başkâhinin efodundaki* göğüslüğünde* bulunan iki küçük nesne. Bunlar kura çekmek ve Tanrı’nın isteğini öğrenmek için kullanılırdı.

vaftiz
Sözcük anlamıyla “suyla yıkama”, “suya daldırma” (bkz. Mat.3:5-17; 28:19; Mar.1:4-11; 16:15-16; Luk.3:2-22; Yu.1:24-28,33; 4:1-3; Elç.1:5; 2:38-41; 10:46-48; 19:1-6; Rom.6:3-4; 1Ko.12:13; Gal.3:27; Kol.2:12; 1Pe.3:20-21).

vergi görevlisi
İsa zamanında Roma İmparatorluğu adına Yahudi halkından vergi toplayan ve bu yüzden sevilmeyen kişi.

Yahudiye
1) Roma İmparatorluğu zamanında Filistin’in güney kısmından oluşan eyalet;
2) Bu eyaletle birlikte Yahudiler’in çok sayıda bulunduğu komşu eyaletlerin topraklarının tümü.

Yardımcı
Yeni Antlaşma’nın Yuhanna bölümünde Grekçe’deki “Paraklitos” sözcüğünün karşılığı. Kutsal Ruh’un unvanlarından biri olan Paraklitos, ayrıca “Tesellici” ya da “Öğütçü” diye çevrilebilir.

Yeruşalim
Bugünkü Kudüs; Kutsal Kitap’ta Şalem, Davut Kenti, Siyon*, kutsal kent, Ariel diye de geçer. “Yeruşalim kızı” ise “Yeruşalim halkı” anlamına gelir.

yıkıcı iğrenç şey
İlk defa Dan.9:27’de sözü edilen yıkıcı iğrenç şeyle ilgili yorumlar şöyledir:
1) İ.Ö. 168 yılında Suriye Kralı Antiohos Epifanis tarafından Yahudiler’in Yeruşalim’deki* tapınağında dikilen put;
2) İ.S. 70 yılında Yahudiye’de* büyük tahribat yapan Roma ordusu;
3) Gelecekte Tanrı’ya başkaldıracak olan Mesih Karşıtı*.

Yurtseverler
Roma döneminde aşırı milliyetçi bir Yahudi partisi.

Yüksek Kurul
İsa döneminde Yahudiler’in milli meclisi olan ve “Sanhedrin” diye bilinen yetmiş kişilik Yüksek Kurul, önemli kâhinler*, ileri gelenler ve din bilginlerinden* oluşurdu. Başkâhin Kurul’a başkanlık ederdi._

[Yazar]

Yazılar