[Anonim]

Yar.13.bölüm İsrail Mısır’ı ret ediyor. Mısır kötü devam edin. Edom’u geçtiler. Musa başka bir yerde daha Edom hakkında anlatıyor. Moav ve Ammon hakında da birşeyler öğretiyor. Lut’la ilişkilerini anlatarak yapıyor bunu. Yas.Tek.2.bölümünden bir öykü anlatalım. İsrailliler Moav’a gidince olan şeyler şunlar. Moavlılar korkuyorlar. Savaş istiyorlar. İsrailliler de savaş istiyorlar. Musa hayır diyor. Moavlılarla savaşmayacaksınız yolunuza devam edin. Bırakın onların topraklarını siz kendi topraklarınıza doğru gidin. İsrailliler şöyle söyleyebilirler. Burada kalalım burası da güzel bir ülke. Orduları da büyük değil. Şehirleri de güçlü değil. Neden oraya kadar gidelim. Biliyorsun hem orada büyük dev savaşçılar var. Şehirleri çok iyi korunuyor.burada kalalım. Musa hemen onlara bir öykü anlatıyor. Yar.13.bölüm Lut’un öyküsü ve İbrahim’in öyküsü. Bu öyküde bir çekişme var. İbrahim’le Lut’un adamları arasında bir çekişe var. İbrahim Lut’un adamlarını mahvetmiyor.
Yar.13:8-9 “Avram Lut’a, “Biz akrabayız” dedi, “Bu yüzden aramızda da, çobanlarımız arasında da kavga çıkmasın. Bütün topraklar senin önünde. Gel, ayrılalım. Sen sola gidersen, ben sağa gideceğim. Sen sağa gidersen, ben sola gideceğim.”
Burada Lut’a bir seçenek veriyor İbrahim. İstağin yere git ve oarası senin olsun. Lut güneye gidiyor. Orada Ölü Deniz yoktu daha önce. Bu Ölü deniz Sodom ve Gomora’nın yıkımından sonra oldu. Sadece orada Kızıl Denize akan Ürdün Nehri vardı. Şimdi orası Ölü Deniz. Ürdün vadisi güzel bir yerdi. Ne yaptı İbrahim’e Tanrı. Kibar olduğu için İbrahim’e kızdı mı? İbrahim’in dediğini kabul ett. Üzülme buraları kaybettiğin için. Çünkü daha iyi bir şey vereceğim sana.
Yar.13:15-17 “Gördüğün bütün toprakları sonsuza dek sana ve soyuna vereceğim. Soyunu toprağın tozu kadar çoğaltacağım. Öyle ki, biri çıkıp da toprağın tozunu sayabilirse, senin soyunu da sayabilecek. Kalk, sana vereceğim toprakları boydan boya dolaş.”
Dağlara git İbrahim. Görebildiğin yer kadar bütün bu şeyler senin çocuklarına ait olacak. Zaten burada Musa’nın hitap ettiği kitle çocuklar. İbrahim kuzeye gitti. Lut kaldı orada. Bu israillilere ne anlatıyor bu nedenle Moav diyarını geçmelisiniz. Devam etmelisiniz demek istiyor Musa. Bu bereket mi lanet mi Moavlılar için. Tabi ki bereket. Seni berektleyeni bereketleyeceğim lanetleyeni lanetleyeceğim. Moavlılar İbrahim’in çocuklarına bereket mi lanet mi ettiler. İkisinin arasında. O kadar da iyi değildiler. Ne yaptılar bunların arasında. Berektledi mi lanetledi mi? Yas.Tek.2.bölümde bereketlediler. Bu hikaye bu durumu anlatıyor. Daha sonra KK öykülerinde Moavlılar İsraillilere saldıracaklar. Bundan sonra artık bereketlenmiş olmayacaklar, lanetlenecekler. Kral Eglon hakkındaki öyküyü biliyor musunuz? Şişman, büyük bir kraldı. Bu adama Ehud bıçağı sapladığında o adam işte Moavlıydı. İsrail’in daha sonra çok büyük düşmanı oldular. Musa bunları henüz düşman olmadan önce yazıyordu. Onlara kibar davranıyor.
Yar.14.bölüm çok karışık bir öykü. İbrahim’in yaşamında bu dönemde bu bütün diyarı kontrol altında tutan yabancı krallar vardı. Bu yerlerin isimleri 14.bölümde geçiyor. Babil’e kadar uzanan bölgedeydiler. Bu krallar bütün bu bölgeyi kontrol ediyorlardı. Ama isyan vardı. Güneydeki bazı krallar Sodom ve Gomora kralları da dahil toplanıp bir güç oluşturdular. Hepsi Yar.14.bölümde yazıyor. Bu krallara karşı geliyorlardı. Yabancı krallar çok güçlüydüler. Bastırdılar bu isyanı. Lut’u alıp tutsak ettiler ve kuzeye götürdüler. İbrahim’de oralarda yoluna devam ediyorlardı. Fazla ilgilenmedi bu olaylarla. Ama Lut’un yakalanıp tutsak alındığını duyunca çok kızdı çılgına döndü. Adamlarını aldı ve büyük orduların arkasından gitti. 500 tane adam büyük ordularına arkasından gidiyor ve onlara saldırıyor. Lut’u kurtarıyor. Lut’u, Sodom ve Gomora krallarını alıp geri getiriyor. Geri gelirken çok tanınmış bir kralla Melkisedek’le karşılaşıyor. Melkisedek ortaya çıkıyor. Melkisedek İbrahim’in Tanrısına övgü olsun. İbrahim’im Tanrısı İbrahim’e büyük bir zafer verdi. Melkisedek doğruluk kralı demek. Kendisi Kenan’lı bir kahin. Salem kentinde yaşıyor. Belki Yeruşalem olabilir. Kahin olarak Yahve’nin kahini. İbrahim’i berektliyor. İbrahim onun önünde eğiliyor. İbrahim ondalığını Melkisedek’e veriyor. İbrahim Tanrı’nın bu zaferi ona verdiğinin farkında olarak bu ondalığı ona veriyor. Salem kralı kötü bir Kenanlı kral. İbrahim’e diyor ki: İbrahim bütün ganimetleri al. İbrahim diyor ki hayır almayacağım. Hiç kimsenin Kenanlılar İbrahim’i zengin yaptı demesini istemiyorum. Ben Rab’bin yüceltilmesini istiyorum. Ben İbrahim’i Tanrı zengin etti demesini istiyorum. Parayı almayı ret ediyor ve kendi yoluna devam ediyor. Moav’dan geçerken İsrail Moavlılara kibar davranıyorlar. Ammonlulalara kibar davranıyorlar. Ama bu diyarda iki yabancı kral var. Emoratlılar. Aynı geçmişten geliyorlar İbrahim’in günlerindeki krallarla. Yabancı krallar. İsimleri Og ve Sihon. Ama Tanrı Moav ve Ammon krallarına kibar davranıldığı gibi bu iki krala kibar davranılmasını istemedi. Sihon ve Og’u yok etmelerini istiyor Tanrı. Bu bölgeye geldiler Çöl.Say.bölümü bunu bize anlatıyor. Lut’un halkına baskı yapmaya başladılar. Onlara zulüm ettiler. Birçoklarını öldürdüler. İsrail buraya geldiği zaman bu iki kralın öldürülmesi istendi. Bunu yaptıklarında İsrailliler Moav ve Ammonlular da kurtuldu. İbrahim’de aslında aynı şeyi yaptı. Lut’u yabancıların baskısından kurtardı. Musa İsrail’e ne anlatıyor bu öyküy ile. Musa İsrail’e Lut’un çocuklarını yabancılardan kurtarmasını söylüyor. Tabi ki bu normal bir İsrailli için neden olduğu pek fazla belli değildi. Bunları neden bıraktık ta bunlara çok nazik davrandık da bunlara saldırdık ve yok ettik onları. Cevap ne? Çünkü İbrahim bunu böyle yaptı. Sihon ve Og’u yok ettiğinizde Lut’un çocuklarına nazik davrandığınızda İbrahim’in örneğini takip etmiş oluyorsunuz. İsrail’de bunu merak ediyordu. Neden bunlara iyi davranıyoruz da bunları yok ediyoruz. Musa bu öykülerle bunları açıklıyor. Yahve’nin gücü ile zafer gelecek ve Yahve’nin kahini sizi bereketleyecek. Ama sakın Sihon ve Og’dan ganimet almayın. Hepsini yok edin. Aralarında paralellik var. Sıradan bir şekilde İbrahim’in hayatını anlatmıyor Musa. Musa’nın anlattıkları İsrail’in yaşadıkları ve ihtiyaçları ile bire bir uyuşuyor. Çok pratik örnekler veriyor onların hayatlarına uyması için. Nasıl bereket olacak İsrail diğer uluslara. Yalnız İbrahim’in örneğini izleyerek. Biz nasıl insanlığa bereket olacağız. Aynı şekilde yalnızca İbrahim’in örneğini izlediğimizde. Kurtararak ruhsal anlamda ve ruhsal anlamda yok ederek. Fiziksel anlamda değil. Birisini kurtarmak için başka birisini mahvettiniz mi? Çünkü bazen çok güçlü şeyleri yıkarsınız insanları özgür kılmak için. Fiziksel ölümden bahsetmiyorum. Müjde’nin gücünden ve Müjde’nin gücü ile yaptıklarımızdan bahsediyorum.
Bu olaylar yaşandı ama Musa yaşanan bu olaylara İsraillilerin ihtiyacına göre seçti ve yazdı.