c.Yazıları:Aziz Pavlus’un bu denli etkin bir biçimde Müjdeyi duyurma hizmeti için yaptığı geziler aynı zamanda Mesih İsa’nın farklı yerlerdeki kiliselerinin farklı sorunlarını da bilebilmesini sağlamıştı. Farklı yörelerdeki inananların farklı sorunları vardı. Özel durumları vardı. Bu nedenle Pavlus’un Kutsal Ruh’un esininde bütün bu farklı kiliselere, farklı ve özel sorunlara sahip farklı diyarlardaki inananlar topluluklarına farklı mektuplar yazdığını görüyoruz. Bugün bu on üç adet mektup Yeni Antlaşma içinde yer almaktadır. Galatyalılar, Koloseliler, Selanikliler, 1.2.Timoteos, 1.2 Selanikliler, Romalılar, 1.2.Korintliler, Titus’a, Filemona, Efeslilere gibi on üç adet mektubun sahibi Pavlustur.

Aslında bütün bu mektuplara baktığımızda yine Pavlus’un ilahiyatının özünü görmek mümkündür. Bir çok konu üzerindeki uzman kişiler için sanki Pavlus daha çok kendi ilahiyatını Romalılar mektubunda açıklamış gibidir. Oysa bu doğru değildir. Bütün mektuplarının içeriğinde Pavlus’un ilahiyatının genel olarak özünü görmek mümkündür. Ama Pavlus daha çok yazdıklarında farklı yörelerin genel ve özel sorunları üzerinde durmayı ve imanlarını pratiğe indirgemelerinde Kutsal Ruh’un esini ile yardımcı olmaya çalışmıştır.

Romalılar mektubunda da aslında özellikle Yahudilerle diğer uluslardan gelen Mesih İsa’ya iman etmiş imanlılar arasındaki farklı anlayış ve bakış açılarını en aza indirgemeye ve hepsini Mesih İsa’ya olan imanlarında, vaftizlerinde ve imanda yaşamalarında birlikteliğe getirebilme çabaları vardır. Bu mektuba yakından bakarsak;

-İster Yahudi olsun ister uluslardan olsun her insanın Tanrı önündeki günahlılığı vurgulanmaktadır (1-3)
-Mesih İsa inancında Yahudilerle uluslardan olan kişilerin aynı kurtaran imana sahip oldukları dile getirilmektedir (4-8.bölümler ).

-İmanlıya yakışan uygun olan davranışlar üzerine bir bilgilendirme ve eğitim vermektedir (12-16)

-İster Yahudi olsun ister uluslardan olsun iman etmiş her kişinin Tanrı önünde Mesih İsa’da bir olduğunu belirtmekte ve bu arada idari makamlara olması gereken hürmetten, saygı ve itaatin gerekliliğinden bahsetmektedir(13).

-Ayrıca her iki taraftan Mesih İsa’ya iman ederek bir araya gelmiş kişilerin karşılıklı bir İncil kültürü üzerinde yerli yerine oturmaları gerektiğini söylemektedir(14-16).

Görüldüğü gibi Pavlus yalnız ilahiyatı ele almamakta aynı zamanda pastoral hizmetleri ve özel ihtiyaçları göz önünde bulundurmaktadır. Pavlus’un esas aklında olan ilahiyatı hiçbir zaman sistematik bir ilahiyat olarak kaleme alınmamıştır. Pavlus’un ilahiyatını etkileyen üç unsura bakmaya devam ediyoruz. Bunlardan birinin kültür ortamı olduğunu, diğerinin ise elçisel hizmet olduğunu söylemiştik, şimdi ise özellikle ilahiyatının temel taşlarını oluşturan unsurların neler olduğunu bize anlatacak olan Pavlus’un ilahiyat açısından genel bakış açısının ne olduğuna bakalım.